Toen het kerkgebouw uit 1833 te klein werd wendde het kerkbestuur zich tot de bisschop met het verzoek om een nieuwe kerk te mogen bouwen.

• Op 20 februari 1890 gaf de bisschop van Roermond – mgr. Fr. Boermans – de goedkeuring voor de bouw op een terrein langs de Kerkstraat/ Linden-straat.
• Op 21 maart werd een perceel boomgaard ter grootte van 1592 m2 aangekocht van de heer Frederik Herman Binterim voor de prijs van 3000 gulden. Voor het bakken van de stenen kreeg het kerkbestuur de beschikking over een perceel weiland, gelegen aan de z. g. Burgbeemden, naast de wolweverij van Perzina. Dit perceel werd het kerkbestuur kosteloos ter beschikking gesteld door Prosper Stevens, wonende op het kasteel Zeveren in Amby. Voor het ontwerp van de nieuwe kerk werd de architect J. Kayser uit Maastricht aangetrokken.
• Op 25 november 1891 volgde in het gemeentehuis de publieke aanbesteding. Er waren een zevental inschrijvers. De bouw werd gegund aan aannemer Gerard Beckers uit Sittard voor de som van fl. 53.000,--. De leiding over de bouwkundige werkzaamheden was in bekwame handen van de heer Göbbels uit Vaals, die deze taak – belangeloos – op zich nam en die in hoe mate heeft bijgedragen aan het tot stand komen van dit mooie bouwwerk.
• Op 9 mei 1892 ha de eerstesteenlegging plaats namens de bisschop door deken van Oppen.
• Op 4 augustus 1893 werd het kruis op de kerktoren gehesen en op zondag 20 augustus vond de doop van de drie kerkklokken plaats.
• Op dinsdag 24 oktober 1893 werd de kerk geconsacreerd door bisschop Mgr. Fr. Boermans.

Architect Johannes Kayser (1842-1917), geboren in Harlingen, was als medewerker van de bekende architect en restaurator P. Cuypers betrokken bij de in 1870 begonnen restauratie van de St. Servaaskerk te Maastricht. Hij vestigde zich rond 1874 te Venlo en verhuisde in 1891 naar Maastricht. Hij heeft alleen al in Limburg twintig kerken gebouwd (o.a. de basiliek van O.L.Vrouw van het Heilig Hart te Sittard).

Wetenswaardigheden:

De kerk is een neogotische kruisbasiliek: een hoge middenbeuk (20m) en aan beide zijden een lagere zijbeuk, afgescheiden door een rij kolommen. De middenbeuk van het rechthoekige gebouw wordt afgesloten door een driezijdige uitbouw (priesterkoor). 
Bij het in gebruik nemen van de nieuwe kerk kwam feitelijk een einde aan de merkwaardige situatie, dat de middeleeuwse kerktoren van de katholieke kerk gelijktijdig werd gebruikt door twee christelijke kerken: in 1669/1671 had de Nederduitse gereformeerde gemeente haar nieuwe kerk tegen de noordgevel van de katholieke kerktoren gebouwd (simultaan gebruik).

De toren is 63 m hoog en het kruis 6 meter. De kleine Angelustoren is 15 m hoog en herbergt het doopklokje uit 1834.

Pronkstuk van de St. Pauluskerk is het Hoofdaltaar:

in de retabels van links naar rechts is afgebeeld het offer van Melchisedech, het offer van Abraham die zijn zoon Isaac wil offeren en het Laatste Avondmaal; vervolgens de bruiloft van Kana, de mannaregen in de woestijn en het paasmaal van de Joden vlak vóór de uittocht uit Egypte.
Het eikenhouten gepolychromeerde altaar werd vervaardigd in atelier Houtermans te Roermond ( omstreeks 1893).

Het offeraltaar werd door het timmerbedrijf Ulrich Prange gemaakt naar een ontwerp van de Vaalser kunstenaar Franz Griesenbrock. Het corpus – in keramiek – is eveneens van zijn hand.

De glas-in-lood ramen bij het hoofdaltaar:

twee ramen werden geschonken door de dames Henriëtte en Pauline Tyrell en hun broer Heinrich (kosten 3000 Mark), ontworpen door G.J. Bentz en vervaardigd in de Königliche Bayerische Glasmalerei Zettler in München. Het derde - middelste – werd geschonken door een onbekende (1700 Mark). In 1901 werden de resterende twee ramen op het priesterkoor aangeschaft uit giften van de parochianen.

Van links naar rechts:

De ramen bij de zijaltaren stammen uit 1901 en zijn een geschenk van burgemeester Ruland en echtgenote en zijn eveneens in München vervaardigd. Bij het Maria-altaar de “Annunciatie”, de aankondiging van de Blijde Boodschap door de engel Gabriël en bij het St. Joseph-altaar de dood van St. Joseph.

Het schilderij rechts aan de wand vóór het St. Joseph-altaar is van een onbekende meester, olieverf op paneel uit de zeventiende eeuw, Vlaamse School en laat zien hoe Christus de sleutels van het Rijk der Hemelen overhandigt aan Petrus.

Achter in de kerk bij de opgang naar het oksaal het glas-in-lood-tableau: “De Kruisafneming van Christus”. Naar P. Rubens en geschilderd door de Vaalser kunstschilder Franz Griesenbrock en vervaardigd in atelier ‘Joelle d’Alsace’ te Lanaeken.

Het Orgel

In 1923 wordt het orgel gebouwd en geplaatst door de firma Orgelbau Georg Stahlhut uit Aken.
Bij gebrek aan een gemeentelijk elektriciteitsnet verleent de gemeente Vaals goedkeuring voor de aansluiting van de kerk op het Duitse elektriciteitsnet. De aansluiting mag uitsluitend worden benut voor de aandrijving van de motor van het nieuwe orgel. Tot dan werden de orgelpijpen d.m.v. een met voeten getreden blaasbalg van de nodige lucht voorzien. In 1926 wordt in de pastorie en de kapelanie aan de Lindenstraat elektriciteit aangelegd.

De Klokken

In augustus 1893 worden door klokkengieterij F. Otto te Hemelingen-Bremen (Dld) de drie grote klokken in de toren geplaatst. De klokken wegen resp. 1300, 750 en 410 kg. en zijn gegoten in een legering van 78% koper en 22% tin. Incl. de armaturen voor een bedrag van 6000 Mark en wel resp. geschonken:

1. De Mariaklok “Immaculata” - door burgemeester Carl Ruland en echtgenote Amalia Bosch
2. De St. Jozephklok - door de familie Schieger uit Kempen a/d Rijn
3. De St. Paulusklok - door de familie Göbbels en andere parochianen.

N.B. Op 22 februari 1943 worden de drie grote klokken door de nazi’s geroofd.
Op 7 juli 1946 worden door deken Schneiders van Gulpen nieuwe kerkklokken gewijd, gegoten door de Klokkengieterij Van Bergen te Heiligerlee:

1. De Piusklok ter ere van paus Pius XII; zij draagt het opschrift: “Laudo Deum verum” – Ik verkondig de lof van de ware God (1370 kg)
2. Guilielmusklok ter ere van onze bisschop Guilielmus Lemmens, met het opschrift: “Defunctos ploro, festa decoro” – de doden beween ik, de feesten luister ik op (975 kg)
3. Eugeniusklok genoemd naar onze pastoor Eugène Prickaerts met het opschrift: “Voco vos ad sacra, venite”- ik roep u op tot de heilige diensten, kom! (675 kg).

Het accoord van de klokken is dis, fis, gis.
Kosten fl. 14.500,--

Restauraties

Doordat de St. Pauluskerk vlak naast de Kerkstraat ligt, is zij extra gevoelig voor de invloeden van het verkeer. Kwamen in 1892/93 hoogstens paard en wagen door de straat, het toenemende verkeer van auto’s, toeristentouringcars en zware trailers voor de bevoorrading van de winkels, vormden een ware aanslag op de stabiliteit van het kerkgebouw, waardoor de muur aan de bovenkant een uitzetting kende van 10 cm. Trekstangen hebben dit probleem geneutraliseerd.

De eerste grote restauratie 1975-1978

kwam in een stroomversnelling toen het kruis van de kerktoren dreigde te vallen.
De hele toren werd tot aan de spits in de steigers gezet en van een geheel nieuwe houten bekleding voorzien en met nieuwe Franse leien bedekt. Het torenkruis gerestaureerd, de haan en de bol opnieuw verguld en een nieuwe bliksembeveiliging aangebracht.
Alle muren worden mosvrij gemaakt; de scheuren in de gewelven worden gedicht, waarvoor een groot steiger moet worden geplaatst in de kerk; een nieuwe elektrische bedrading in het kerkgebouw, een nieuwe c.v.-installatie op gas; een geluidsinstallatie geplaatst en de kerk wordt van binnen geheel geschilderd.
Gedurende de laatste maanden van de restauratie worden de kerkelijke diensten in het Cultureel Centrum de Koperhof gehouden, welke ruimte door de beherende stichting kosteloos ter beschikking werd gesteld.

De restauratie 1975-78 kostte fl. 1.213.411,63; van dit bedrag moet circa 13,7 % door de parochianen worden opgebracht.

Tweede grote restauratie 1988-1989

De reeds eerder vermelde stabilisering door een twaalftal trekstangen en het aanbrengen van vele verankeringen aan de houten dakconstructies boven het middenschip; de klokkenstoel wordt d.m.v. ijzeren liggers opgevangen; een groot gedeelte van het voegwerk wordt vernieuwd; op alle daken komen nieuwe leien (Cupire Padesa, Spanje), de goten en hemelwaterafvoerpijpen in koper vernieuwd. De Angelustoren, aangetast door houtworm en boktor, wordt in zijn geheel (4000kg) gesloopt en opnieuw herbouwd en met koper bedekt, en daarna met behulp van een hijskraan op de viering gehesen.
In de kerk wordt het priesterkoor vergroot, een ringleiding voor slechthorenden aangelegd, een nieuwe tegelvloer onder de banken; het stucwerk achter het orgel vernieuwd. Hiervoor moet het orgel worden gedemonteerd. En tenslotte wordt de kerk van binnen opnieuw geschilderd.
De kerkelijke diensten gingen gewoon door, het altaar verschoof van de ene dag op de andere naar een andere plek en met een groot aantal vrijwilligers werd voor de kerkgangers een plekje zuiver gehouden.

De restauratie kostte fl. 2.477.323,48 en na aftrek van de subsidies van het Rijk, de provincie, de gemeente Vaals en het bisdom bleef voor het kerkbestuur en de parochianen het enorme bedrag van fl. 884.345,48 over.

Gezien de aard en de constructie van het kerkgebouw zal het ook in de toekomst veel voortdurend en periodiek buitengewoon onderhoud vragen, waarmee steeds grotere bedragen zijn gemoeid. Het kerkbestuur en de parochianen zullen ook in de toekomst voor steeds zwaardere financiële opgaven komen te staan.

Maar wat de toekomst ook brengen zal, de St. Pauluskerk ligt ons aan het hart en is het waard!

Instandhoudingsplan 2012-2017

Gedurende deze jaren werd een totaalbedrag van ca. € 175.000,-- besteed aan diverse onderhouds- en restauratiewerkzaamheden.
Onder andere werden de volgende werkzaamheden uitgevoerd:
- bouwkundige werkzaamheden aan in- en exterieur;
- instandhoudingswerkzaamheden aan glas-in-loodbeglazing;
- behandeling beelden en preekstoel;
- inspectie/onderhoud en reparatiewerkzaamheden aan daken, goten en hemelwaterafvoeren;
- reparatiewerkzaamheden aan luid- en uurwerk;
- schoonmaakwerkzaamheden in kapconstructies en gewelven en bestrijding activiteit houtaantastende insecten en schimmels;
- restauratiewerkzaamheden aan het hoofdaltaar.

Financiering van deze werkzaamheden werd gedeeltelijk met subsidiegelden van de Provincie Limburg en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed gedekt.

Instandhoudingsplan 2018-2023

Voor de komende jaren zijn werkzaamheden voor een totaalbedrag van ca. € 140.000,-- voorzien. Onder andere de volgende werkzaamheden staan op de planning:
- reparatie metsel- en voegwerk;
- afronding werkzaamheden aan glas-in-lood-beglazing;
- schilderen van alle houtwerk aan het exterieur.

Ook deze periode wordt de financiering van deze werkzaamheden weer gedeeltelijk met subsidiegelden van de Provincie Limburg en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed gedekt.